Ο Τουρνεφόρ περιγράφει την Ophrys episcopalis

photo (c) Zissis Antonopoulos

Το 1700 ο διάσημος Γάλλος βοτανικός Πιτόν ντε Τουρνεφόρ (Joseph Pitton de Tournefort) επισκέφτηκε το Αιγαίο για βοτανικές και άλλες έρευνες. Την άνοιξη του 1700 ταξίδεψε στην Κρήτη. Πήγε και στα Χανιά και, ανάμεσα στα άλλα, γράφει:

«Στις 12 Μαΐου διανυκτερεύσαμε στο μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, που απέχει μισή μέρα από τα Χανιά, πολύ κοντά στο ακρωτήριο Μαλέκα... Παρατηρήσαμε γύρω από το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας πολλά σπάνια φυτά, μεταξύ των οποίων υπάρχει ένα είδος Όρχεως, του οποίου το άνθος έχει εκπληκτική ωραιότητα»...

Στη συνέχεια ο Τουρνεφόρ παραθέτει την πλήρη περιγραφή της Orchis cretica, maxime, flore palii episcopalis forma (Όρχις ο κρητικός, μείζων, με άνθος εν είδει επισκοπικού ιματίου), την οποία δεν παραθέτω γιατί χρησιμοποιεί ορολογία και μονάδες μέτρησης της εποχής του και θα μπλέξουμε. Δείτε όμως τα σχέδια για την επισκοπική ορχιδέα, που δημοσίευσε ο Τουρνεφόρ στο βιβλίο του, σε συνδυασμό με μια πρόσφατη φωτογραφία που πήρε ο Ζήσης Αντωνόπουλος.

Τελικά η ορχιδέα που περιέγραψε από τα Χανιά ο Τουρνεφόρ ανήκει στο γένος Οφρύς. Την αποδεκτή σήμερα επιστημονική περιγραφή της Ophrys episcopalis έκανε από την Ελλάδα το 1816 ο POIRET (Πουαρέ). Η επισκοπική ορχιδέα έχει ευρεία διασπορά στην Ανατολική Μεσόγειο. Στην ίδια ομάδα ανήκουν και ορισμένες στενοενδημικές Οφρείς που έχουν βρεθεί σε νησιά των Κυκλάδων (Νάξος, Αμοργός, Άνδρος).